سخن آخر درباره پلن‌های بازاریابی چند سطحی
پلن‌های بازاریابی چند سطحی یا «شبکه‌ای» یکی از راه‌های فروش کالا یا خدمات از طریق نمایندگان توزیع است. این پلن‌ها به طور معمول تضمین می‌کنند که اگر به عنوان توزیع‌کننده ثبت نام کنید، کمیسیون دریافت خواهید کرد؛ هم به ازای فروش محصول از طریق خودتان و هم از طریق کسانی که بواسطه شما به استخدام شرکت درآمده و تبدیل به نمایندگان توزیع جدید می شوند. این افراد گاهی با عنوان «زیرمجموعه» شناخته می‌شوند.
برخی از پلن‌های بازاریابی چندسطحی قانونی هستند. با این حال، برخی دیگر هستند که جزء طرح‌های هرمی غیر قانونی محسوب می‌گردند. در هرم‌ها، کمیسیون بازای تعداد افرادی که به عنوان نماینده توزیع استخدام کرده‌اید پورسانت پرداخت می‌شود. بیشتر محصول فروخته شده در واقع به همین توزیع‌کنندگان جدید فروخته می‌َشود، نه به مصرف کنندگان واقعی کالا. کالا‌ها و خدمات تحت پوشش، که از فروش ویتامین تا کرایه اتومبیل را در بر می‌گیرد، تنها در خدمت قانونی جلوه دادن پلن‌های این شرکت‌ها هستند.
پیوستن به یک هرم پرمخاطره است زیرا اکثریت قریب به اتفاق شرکت کنندگان پولشان را در راه پرداخت پاداش چند نفر خوش شانس از دست می‌دهند. بیشتر مردم تا پایان ماجرا در قبال پولی که پرداخت کرده‌اند هیچ چیز عایدشان نمی‌شود مگر محصولاتی گران قیمت یا جزوه‌ها و سی‌دی‌های آموزش بازاریابی که به اجبار خریداری کرده‌اند.
اگر در اندیشه پیوستن به یکی از طرح‌های بازاریابی چندسطحی قانونی هستند، مدت زمانی را صرف تفکر و تعمق در مورد پلن شرکت نماید. سابقه شرکت چیست؟ چه کالاهایی به فروش می‌رساند؟ آیا محصولاتش را به صورت عمومی و در سطح کلان به فروش می‌رساند؟ آیا شواهد و مدارکی برای اثبات ادعاهای شرکت درباره کالاهایش دارد؟ آیا به دنبال کسب پایگاه بزرگی در میان مشتریان خود هست؟ برای پیوستن به طرح چقدر سرمایه گذاری لازم است؟ آیا برای دریافت کمیسیون‌تان مجبور به استخدام نمایندگان توزیع جدید هستید؟
اگر توزیع کننده‌ای به شما گفت در ازای قیمت یک «کیت شروع به کار» شامل مجموعه آموزش‌های موجودی انبار و نحوه فروش و گاهی اوقات دادن تعهد در قبال فروش مقدار مشخصی محصول یا خدمات در هر ماه در جاده موفقیت و ثروتمند شدن قرار خواهید گرفت، سریعاً به گفته‌های طرف شک کنید. اغلب مصرف کنندگان پول زیادی صرف «ایجاد کسب و کار شخصی خود» می‌کنند؛ مثلاً در برنامه‌ها و جلسات آموزشی ثبت نام و شرکت می‌کنند، حق تقدم فروش محصول خریداری می‌کنند یا خود به خرید محصولات به صورت عمده روی می‌آورند. اغلب اوقات، محصولاتی که بدین شکل خریداری کرده‌اند تنها چیزی است که در ازای سرمایه‌گذاری عایدشان می‌شود.
مسئولیت‌های فردی شما:
اگر تصمیم گرفته‌اید به عنوان نماینده توزیع فعالیت کنید، از نظر قانونی مسئول ادعاهایی هستید که درباره شرکت، محصول و فرصت کسب و کار ارائه شده توسط شرکت بیان می‌کنید. این مسئله حتی در مورد مطالبی که صرفاً روی بروشور و یا برگه‌های تبلیغاتی شرکت خوانده و به تکرار آن‌ها می‌پردازید هم صدق می‌کند. کمیسیون تجارت فدرال (FTC) به شما توصیه می‌کند قبل از تکرار هر ادعایی برای مشتریان بالقوه درباره کالاهای به فروش گذاشته شده، تحقیقات انجام گرفته درباره صحت و سقم ادعاها را بررسی و مطالعه کنید.
علاوه بر این، اگر توزیع‌کننده جدیدی به شرکت دعوت می‌کنید، مسئول ادعاهای هستید که در مورد درآمد بالقوه توزیع کنندگان جدید بیان می‌گردد. اطمینان حاصل کنید که صادقانه یک فرصت شغلی معرفی می‌کنید و از دادن وعده‌های واهی خودداری نمایید. اگر آن‌ها وعده‌ها احیاناً تحقق پیدا نکنند، به یاد داشته باشید که شما به لحاظ قانونی مسئول هستید.
ارزیابی یک پلن:
FTC پیشنهاد می‌کنید که به هنگام ارزیابی یک فرصت بازاریابی چند سطحی از عقل سالم پیروی کرده و این نکات را در تصمیم گیری خود لحاظ کنید:
1.از هر پلنی که بابت استخدام نمایندگان توزیع جدید کمیسیون پرداخت می‌کند پرهیز کنید. احتمالاً این پلن نوعی طرح هرمی غیرقانونی است.
2.از پلن‌هایی که از نمایندگان توزیع جدید می‌خواهد محصولات گران قیمت یا بسته‌های آموزشی بازاریابی بخرند برحذر باشید. این پلن‌ها می توانند طرح‌های هرمی در لباس مبدل باشند.
3.از پلن‌هایی که ادعا می‌کنند در قبال رشد مداوم زیرمجموعه‌هایتان، یعنی افراد جذب شده به عنوان نماینده توزیع جدید در گروه کاری شما به درآمد دست خواهید یافت، اجتناب کنید.
4.مراقب پلن‌هایی که ادعا می کنند محصولات معجزه‌آسا می‌فروشند یا وعده درآمد‌های هنگفت می‌دهند، باشید. از معرف بخواهید مدارک اثبات کننده ادعاهای فوق را نشان دهد.
5.مراقب بازارگرمی معرفی کننده باشید؛ در برخی مواقع معرف با هدف جلب نظر شما به دروغ شماره ارجاع پرداختی‌های خود را نشان شما می‌دهد تا به دروغ درآمد‌های پرداختی توسط پلن را هنگفت نشان دهد.
6.درجلسات معرفی «پلن» یا هر وضعیت پر فشار دیگری به هیچ وجه قراردادی امضا نکنید یا اقدام به پرداخت پول نکنید. اصرار کنید که باید وقتی در اختیارتان قرار گیرد تا پیش از اتخاذ تصمیم، بیشتر فکر کنید. با یکی از اعضای خانواده، دوست، حسابدار یا وکیلی که می‌شناسید مشورت کنید.
7.مشق شب‌تان را حتماً انجام دهید! با اداره بازرگانی منطقه و شهر و دفتر دادستان شهر موضوع پلنی که می‌خواهید در آن عضو شوید را مطرح کنید؛ مخصوصاً وقتی وقتی ادعاها در مورد محصولات یا درآمد‌های بالقوه بیش از اندازه خوب و خوش‌بینانه به نظر می‌رسد.
به یاد داشته باشید که هر چقدر محصول خوب و پلن بازاریابی چندسطحی محکم و قوی باشد، باید پولی را که با عرق جوین به دست آورده‌اید سرمایه گذاری کنید تا پولی به دست آورید.